Wauw, wat een intense aflevering om de periode in Frankrijk mee af te sluiten. Met afleveringen als Rent, The Devil’s Mark en La Dame Blanche op haar naam in het eerste seizoen, was het script voor deze aflevering bij schrijfster Toni Graphia in ieder geval in goede handen. Zij lijkt heel goed de essentie van de personages en hun emoties te kunnen vertalen. Want ook in deze aflevering neemt ze ons weer mee in de achtbaan van verdriet, liefde en hoop.
De vorige aflevering liet ons met veel vragen achter bij het duel tussen Black Jack Randall en Jamie Fraser. Want hoewel Jamie eerder aan Claire had beloofd het leven van Randall omwille van Frank nog even te sparen, heeft zich blijkbaar toch de noodzaak aangediend het duel aan te gaan. Met de geschiedenis tussen deze twee mannen was het gevecht in alle heftigheid uitgebroken om vervolgens met een sisser te eindigen door toedoen van de politiemachten. Met veel pijn en stress moest Claire toezien hoe Jamie zijn lot tegemoet ging. De stress werd haar op het eind van de zwangerschap echter al gauw te veel, met bloedverlies als gevolg.
Hoe is het met Claire? Hoe is het met de baby? Wat gebeurt er nu met Jamie? Is Black Jack Randall ernstig gewond? Hoe zit het nu dan met de toekomst van Frank? Wat is er met Fergus gebeurd? Een heleboel vragen waar schrijfster Graphia ons in deze zwaarmoedige aflevering antwoord op geeft. Laten we samen eens verder in de aflevering duiken. Let uiteraard op voor spoilers als je de aflevering nog niet gezien hebt.
De aflevering start op een onverwachte plek, namelijk in het Boston van 1954. Het is de plek waar Claire en Frank besloten samen als gezin een nieuw leven te starten. Op dat moment was Claire nog zwanger, maar inmiddels is de baby opgegroeid tot een klein meisje. Opvallend is het prachtige rode haar, een herinnering aan haar biologische vader Jamie. Het is een klein inkijkje in het leven dat Claire in de 20e-eeuw heeft opgebouwd.
En hoewel het mooi is om te zien hoe Claire overduidelijk van haar dochter kan genieten, komt de pijn tegelijkertijd harder aan als we teruggaan naar het 18e-eeuwse Frankrijk. In die harde realiteit heeft Claire zojuist haar dochtertje verloren. “Ze is bij de Engelen,” horen we Mother Hildegarde vertellen. Terwijl Claire voor haar eigen leven lag te vechten, heeft Hildegarde ervoor gezorgd dat het kleine meisje gedoopt werd en een naam heeft gekregen: Faith. Op deze manier mocht het meisje een eigen begraafplaats hebben bij de kerk in Parijs.
Het contrast tussen deze harde realiteit en een gedachte aan wat had kunnen zijn, maakt dat je het verlies van Claire intens meeleeft. Zo vertelt schrijfster Graphia:
Het kleine meisje in het begin was een idee van Ron, omdat hij het seizoen wilde starten met Frank en Claire in de jaren ’50. Hij en ik kwamen samen met het idee van een scène verder in de toekomst in een bibliotheek, waarin ze het kleine meisje een reiger laat zien. Op die manier zie je wat Claire heeft verloren, want dit is tevens het meisje dat ze had kunnen hebben.
Op de operatietafel wordt zichtbaar hoeveel bloed Claire verloren heeft. Mother Hildegarde heeft er samen met Monsieur Forez alles aan gedaan om zowel het leven van Faith als dat van Claire te redden, maar helaas zijn de medische middelen in die tijd beperkt. Een spoedkeizersnede was bijvoorbeeld helaas nog geen optie in 1744. In close-up zien we Claire gebroken en emotieloos op de operatietafel liggen. Waarschijnlijk heeft ze geen flauw idee waar ze moet beginnen om alles te verwerken wat ze zojuist heeft meegemaakt. Waar is Jamie? En hoe gaat het met de baby? Om zichzelf te beschermen, schakelt ze zichzelf even helemaal uit.
Het is dan ook een paar dagen later als ze opnieuw wakker wordt en te horen krijgt welk lot haar dochter Faith heeft moeten ondergaan. In eerste instantie is Claire in totale staat van paniek en ongeloof. “Geef me mijn kind!” roept Claire verschillende keren richting de zusters van L’Hôpital des Anges. De zusters vragen Claire echter rustig te blijven. Ze heeft namelijk kraamvrouwenkoorts ontwikkeld, een ontsteking aan de baarmoeder, waardoor ze momenteel last heeft van hoge koorts. De combinatie van fysieke en mentale pijn maakt dat Claire slechts af en toe bij bewust zijn is. Zo valt ook voor ons het beeld af en toe op zwart en krijgen we met behulp van korte fragmenten als een soort flashbacks te zien wat zich deze dagen heeft afgespeeld.
Het favoriete moment van Graphia is het moment dat Louise in het ziekenhuis arriveert om Claire een bezoek te brengen. Met de paniek die Claire voelde om met haar dochter herenigd te worden, hebben de zusters toegegeven aan deze behoefte. Louise vindt Claire dan ook met de overleden baby in haar armen. “Ik nam aan dat Claire de baby niet zomaar weer los zou laten,” vertelt Graphia.
Ze wil de baby niet kwijtraken. Ze is bijna in een dissociatieve staat en haar hersenen kunnen het gewoon niet begrijpen. Ik heb de woorden van Diana Gabaldon hierbij gebruikt op het moment dat Claire zegt: ‘Kijk naar haar. Is ze niet schitterend?’ Ik denk dat dit de dag was dat iedereen huilde. Claire is een fantastische actrice. Ik weet niet hoe we zoveel geluk hebben gehad om zo iemand te vinden. In mijn script gebruikte ik een voice over, maar die bleek niet nodig te zijn. Haar gezicht is zo expressief dat je haar gedachten gewoon kunt zien.
Ook voor de actrices viel deze dag dan ook erg zwaar. “Ik had niet veel voorbereiding nodig, aangezien de omgeving mij hierop al voorbereidde,” vertelt Claire Sermonne. “We hebben slechts één repetitie gedaan en daarna hebben we het heel snel gefilmd. De kleine baby, dat hadden ze zo echt gedaan. Ik had echt het gevoel dat ik een dode baby in mijn armen had. Ik kon wel huilen. Het was zo echt!” Zo vertelt ook Caitriona Balfe:
Ik heb in de gigantische kathedraal tussen wel acht of negen altaars heen en weer gelopen. Er was iets met die locatie. Ik werd mij er opeens heel erg van bewust dat deze kerk al honderden jaren bestond, hoeveel vrouwen hebben hier troost gezocht na het verliezen van een kind of man. Ik werd mij bewust van de geschiedenis van het verdriet dat in deze muren van het gebouw zat. Dit werd een belangrijke bron van emoties bij het filmen van deze scènes.
Ik voel mij bevoorrecht dat ik een plekje heb voor de rouw van Claire. Ik heb het gevoel dat het iets is wat veel vrouwen hebben doorstaan, en ik heb mensen in mijn leven die een miskraam hebben moeten doorstaan. Het is een pijnlijke ervaring en iets waar mensen niet zomaar overheen zijn. Ik voel me erg bevoorrecht dit verhaal te mogen vertellen.
Claire verlangt echter niet alleen naar de aanwezigheid Faith, maar ook naar Jamie. Als Claire vraagt waar haar man is, vertelt Mother Hildegarde helaas niets van hem te hebben vernomen. Wat is er van hem geworden na zijn duel met Jack Randall? Het zijn uiteindelijk de handen van Master Raymond die Claire doen verlossen van de fysieke pijn en de koorts. Met de gedachten bij Jamie lukt het Raymond de rest van de placenta te verwijderen. Direct voelt Claire de koorts afnemen en de vijandige bacteriën het lichaam verlaten. Opnieuw is het leven van Claire gered.
Het leven van Raymond is echter minder zeker. De koning wil inderdaad graag bloed zien, waardoor Raymond nu ook de noodzaak inziet te vluchten. Afscheid nemen van Claire wil hij echter niet. Hij garandeert haar dat ze elkaar nog een keer zullen zien. Ik ben benieuwd!
Nu Claire zich fysiek beter voelt, kan ze weer terugkeren naar huis. Maar diep van binnen is Claire gebroken. Een leeg huis, een huis zonder Jamie en baby. Van Mother Hildegarde heeft ze inmiddels gehoord dat Jamie door de koning gevangen is genomen. Daar zal hij blijven zolang het de koning behaagt. Volgens Hildegarde heeft Jamie nog geluk gehad dat hij de Britse officier niet heeft gedood. Dan had hem een zwaardere straf boven het hoofd gehangen. Jamie leeft dus nog en ook Jack Randall, die voor zijn herstel terug naar Engeland is gebracht. Dit betekent dat ook het leven van Frank veilig is gesteld, maar tegen welke prijs? Jamie heeft Claire verraden, zijn wraak betekende meer voor hem dan zijn vrouw en baby.
Eenmaal thuis leeft iedereen erg met de pijn en het verdriet van Claire mee. Met één van de meest fantastische muziekstukken van componist Bear McCreary voelen ook wij als kijker het verdriet, de rouw, de pijn en de schuldvraag. Zal het Claire lukken Jamie te vergeven voor wat hij heeft gedaan? Het is echter Fergus die zichzelf van alles de schuld geeft. Na een nachtmerrie durft Fergus eindelijk op te biechten wat zich die avond in het bordeel heeft afgespeeld. Zo blijkt Jamie een goede reden te hebben om het duel met Jack Randall aan te zijn gegaan. Randall had namelijk opnieuw een slachtoffer gevonden voor zijn vreselijke daden.
Na deze openbaring starten we eigenlijk aan het tweede deel van deze aflevering, waarin een bezoek aan de koning centraal staat. “We hebben nog getwijfeld of we dit verhaal in twee afleveringen moesten opsplitsen,” vertelt Graphia. “Eén aflevering zou dan helemaal gaan over de baby en de andere aflevering over de sterrenkamer in het paleis. Maar voor mij is dit tweede deel een integraal onderdeel van de reis die Claire moet maken om de dood van de baby te accepteren en Jamie te vergeven.”
Met behulp van Mother Hildegarde, de peetdochter van de koning, lukt het Claire een één-op-één meeting met Louis XV te regelen. Daar staat echter wel een prijs tegenover. De koning zal volgens Hildegarde namelijk altijd een tegenprestatie verwachten, met naar alle waarschijnlijkheid een bezoekje van Claire aan zijn bed. Maar wat heeft Claire verder nog te verliezen? Louis blijkt echter iets anders in gedachten te hebben.
Met opgeheven hoofd bezoekt Claire de vertrekken van de koning. Na het delen van wat beleefdheden gaat Claire over tot de orde van zaken. Ze zou heel erg dankbaar zijn als Louis een plek in zijn hart zou kunnen vinden Jamie een pardon te geven. Louis bewondert haar loyaliteit, maar twijfelt. En hoewel de ogen van Claire naar het bed in de kamer blijven afdwalen, heeft Louis een andere tegenprestatie in gedachten. Hij neemt haar mee naar de geheime vertrekken achter zijn kamer, waar Claire wordt geconfronteerd met Master Raymond en Comte St. Germain. De koning eist het advies van La Dame Blanche over het lot van deze twee heren, die beiden zijn opgepakt wegens hekserij.
Hoewel Claire en de Comte niet bepaald een vredelievende geschiedenis kennen, wil Claire liever geen bloed aan haar handen laten kleven. In plaats daarvan ziet Claire de kans de Comte uit te horen over les disciples, de mannen die haar en Mary op straat hebben aangevallen. De Comte blijft echter ontkennen en ziet zijn kans om ook Claire onderuit te halen. Claire heeft gif gedronken en het overleefd! Dat heeft hij haar zelf namelijk gegeven.
Voor de koning maakt het allemaal geen verschil. Hij wil met de dood van deze mannen een voorbeeld kunnen stellen aan de rest van de bevolking. Als hij voorstelt de test met slangen uit te voeren, neemt Claire een moedig besluit. Ze zal beide mannen hetzelfde drankje geven als ze zelf eerder heeft moeten drinken, bittere cascara. Ze zullen beiden ziek worden, maar het overleven en wellicht dat Louis dan uit het proces genoeg voldoening heeft gehaald. Vingervlug weet Raymond de drank echter aan te vullen met gif, waardoor de ketting van Claire verkleurt. Ook hij ruikt dat de koning bloed eist en besluit dat dit het leven van de Comte zal zijn.
Na vervolgens een korte daad in het bed is de koning alsnog tevreden. Jamie zal worden vrijgelaten.
Met Jamie thuis zijn de pijn en het verdriet niet direct verdwenen. “Ik ben zelf het meest trots op de scène waarin Jamie terugkomt,” vertelt regisseur Metin Hüseyin. “We moesten uitzoeken hoe we alles wat we in deze aflevering hadden neergezet nog konden overtreffen. Het zijn twee andere mensen nu, en ze hebben beiden tijd gehad om na te denken over wat ze hebben gedaan. Ze worden volwassen met de pijn en de rouw in hun leven. Ik denk dat Caitriona en Sam het fantastisch hebben gedaan.”
Met alles wat Claire de afgelopen weken is kwijtgeraakt, zijn enkel de pijn en het verdriet over. Terwijl Jamie in de gevangenis zat, moest Claire in haar eentje afscheid nemen van hun dochtertje en het leven dat had kunnen zijn. De schuld die Jamie daarvoor voelt, is volgens Sam Heughan verschrikkelijk. Zo vertelt hij:
De schuld die Jamie voelt is simpelweg vreselijk. Hij is gevangen. Hij wordt in de gevangenis gezet en weet wat Claire in haar eentje allemaal moet doormaken. Het verscheurt hem van binnen om te bedenken dat hij die pijn heeft veroorzaakt. Hij heeft tegelijkertijd ook pijn, maar zal zich de pijn van Claire nooit daadwerkelijk voor kunnen stellen. Caitriona heeft dit echt fantastisch gespeeld. Ze is broos, hard en tegelijkertijd kun je zien dat ze van binnen gebroken is.
Van Louis hebben Claire en Jamie toestemming gekregen terug te keren naar Schotland. Waarschijnlijk zullen ze ook niets liever doen dan de verschrikkingen in Frankrijk achter zich te laten. Zal het ze lukken nog weer een weg naar elkaar te vinden? En hoe zit het met het doel waarvoor ze eigenlijk naar Frankrijk waren gekomen? Hoe kunnen ze de battle of Culloden nog voorkomen?