2

3

  

Freedom and whisky gang thegither. Het is een bekende zin uit het derde seizoen van Outlander en laat goed het Schotse sentiment zien in de strijd om onafhankelijkheid van de Britse overheersing. De zin komt uit een gedicht van Robert Burns uit 1786 dat werd uitgesproken in het Schotse huis van afgevaardigden. Claire zag deze zin na wat speurwerk van Roger Wakefield staan in een pamflet, waarmee bevestigd werd dat Jamie nog leefde! Op het moment van schrijven van Robert Burns namelijk pas 6 jaar oud! Jamie moest het gedicht wel van Claire hebben gehoord.

Maar welke betekenis zit er eigenlijk achter deze zin? En waarom is Whisky zo belangrijk in de Schotse cultuur? We duiken dieper in de geschiedenis van de Schotse Whisky. Want dat deze drank belangrijk is, blijkt wel uit het feit dat ook Sam Heughan nu zijn eigen Whisky heeft ontwikkeld!

Burns werd geboren in 1759, slechts 13 jaar na de beruchte Battle of Culloden. De opstand van Bonnie Prince Charlie en de Jacobites was mislukt, waardoor een in puin geraakt Schotland achter werd gelaten voor de Britse overwinning. Veel van de volgelingen van Charles Stuart werden geëxecuteerd, verbannen of gevangen gezet. Ook de Gaelic taal, Schotse ruit en folkloristische muziek werd verboden. Engeland bepaalde nu hoe men in Schotland moest leven en werken.

Als jonge man kon Burns al niet goed tegen het Britse gedachtegoed van ongelijkheid. Hij was een prominente Schotse nationalist en vocht tegen de onderdrukking van de Engelsen. Hij zag namelijk hoe zijn ouders en zijn zes broers en zussen hier op het platteland aan onderdoor gingen. Burns werd al snel bekend als een geleerd student, die zijn revolutionaire ideeën kon verworden in poëzie. Het gedicht, The Author’s Earnest Cry and Prayer, moest duidelijk maken dat hij het niet eens was met de visie van het parlement op de nationale drank van Schotland, Whisky. In Outlander gebruikt Jamie Fraser ditzelfde gedachtegoed. Als drukker verspreidt Jamie propaganda voor dezelfde vrijheid die Burns ook zocht, om zonder restrictie Whisky te kunnen destilleren.

Tegenwoordig bestaan er veel verschillende soorten whisky’s. De definitie van whisky is eigenlijk weinig verhullend: een distillaat verkregen uit het zetmeel van granen. Maar de benodigde ingrediënten, lucht, turf (peat) en water, zijn overal anders van karakter. Zo krijgt iedere whisky, natuurlijk ook onder invloed van de maker, zijn eigen persoonlijkheid. De kunst van het distilleren is ontdekt door de Arabieren. Middeleeuwse rondreizende monniken introduceerden de distillatietechniek in Ierland en Schotland. De Ieren en Schotten stookten al snel een krachtige en smaakvolle drank van gerst: whisky.

De historie van whisky begint eigenlijk lang voor het begin van onze jaartelling. De kunst van het distilleren kwam toen waarschijnlijk via de Arabieren in Europa terecht. De Arabieren stookten van reukwater van bloemen en noemden dit distillaat al-koh’l, het verfijnde (zie ook hier waar we het woord alcohol vandaan hebben).

Aan het begin van de middeleeuwen brachten rondreizende monniken de kennis van het distilleren mee naar Ierland. Daar stookten ze van gerst een drank waar ze geneeskrachtige krachten aan toedichtten, aqua vitae. In het Keltisch werd dit ‘levenswater’ uisge beatha genoemd. Toen de Britten Ierland veroverden, werd deze naam verbasterd van fuisce tot whiskey.

Het waren waarschijnlijk Ierse missionarissen die op hun beurt de distillatietechniek in Schotland introduceerden. Er kan in ieder geval met zekerheid gezegd worden dat er in Schotland sinds 1494 whisky geproduceerd wordt. Het stoken van whisky werd in dat land ontzettend populair, zelfs in de meest onherbergzame gebieden. Whisky werd vooral geproduceerd voor de markt in Schotland, Ierland, Engeland en andere delen van het Britse imperium. In de 19e-eeuw namen Ierse kolonisten hun kennis van whiskey stoken mee naar de Verenigde Staten. Nog steeds wordt whiskey daar op zijn Iers gespeld, dus als whiskey in plaats van whisky.

In samenwerking met Great Glen Company heeft Sam Heughan nu ook zijn eigen whisky ontwikkeld, wat zeer gepast voelt bij zowel Outlander als de Schotse roots van de acteur. Heughan schuift zijn liefde voor de drank in ieder geval niet onder stoelen of tafels. Ze zijn inmiddels al een tijdje bezig met de ontwikkeling van deze unieke whisky, maar dat harde werken lijkt ook wat op te gaan leveren. Zo is het logo bekend gemaakt en zijn de kurken voor de flessen al in productie gegaan. En hoe kun je hierbij eigenlijk anders dan aan Outlander denken?

Op de website van The Sassenach Whisky kan iedereen zich inschrijven om op de hoogte gehouden te worden van alle ontwikkelingen. Momenteel is nog niet bekend wanneer de whisky precies geleverd zal kunnen worden.